سایت آوای وزمتر

منظومه «وَسِه vasē»منتشر شد

«وَسِه» تازه ترین اثر استاد محمدقلی صدر اشکوری ، از شاعران گیلکی سرای معاصر منتشر شد(انتشارات زرین قزوین 1391) .صدر اشکوری یکی از نامدارترین شاعران شرق گیلان و یکی از پژوهشگران با پدر مادردار فرهنگ عامه آن منطقه می باشد. از این استاد چیره دست شعر گیلکی ، قبلن مجموعه های متناوبی از جمله :« قراقوش ، سماموس ، رعنا و...» به چاپ رسیده که قراقوش از برجسته ترین آنهاست. و کتاب آماده ی چاپ«تاریخ و فرهنگ جامع روستایی اشکور» و هم چنین «دستور گویش کلایی ـ گالشی اشکور» نیز به زودی انتشار می یابد که در نوع خود تحولی عظیم در تکامل هنر و ادبیات آن منطقه ایجاد خواهد کرد. با اینکه این تارنما تالشی ست ، اما گاهی حسودی مان می شود که از کنار تجربیاتی که پژوهشگران دیگر اقوام ارایه می دهند بی تفاوت بگذریم  و از آن بهره مند نشویم . خصوصن استاد اشکوری عزیز در رفقاقت و انسانیت آنچه را که در قلم جاری می کند همان گونه هم پیرامون خود را هم نگریسته و می نگرد. برای این استاد نازنین مان آرزوی تندرستی و پایداری و موفقیت داریم و جا دارد بخش هایی از شعر بلند «وَسِه» را تقدیم خوانندگان فهیم مان نماییم:

وَسِه

پالوان ؛ چفته و تاش و توشَ جی

خوکولَ ونده«شَرِم» خالَ نهه

ـ کت دبوسته نرَ وَر

دسَ لنگَ هکشه «کوتکه» پلی

که بنه خومتوره دسانَ سر

لم . اَ . داه ، لم

ـ کرَ ماتاوه کَ بُن

که نخاسه عروسَ حالَ مساُن

نقره ای لمبرَ نازو نوزَ جی

«قبله دار»َ توکَ اندا

ـ هکشه

«مازی کوتی» کولَ رَ

آسمان صافَ

ستاره ـ انَ تو گی

تازه ناُمزت بگیته لاکانَ دس

ـ ته به ته ماتیکه تر

تاچه ـ تاچه پلیکَ زرتَ سیفیتَ صدفه

دمسه و درزنَ همرا

ـ بدوت اَن

چورنیله ماهوتَ سر

دو ـ سو حلقه بسوته نفتَ چراغ

خلکَ خسه ، کنوشَ کارَ زمی جی

ـ سرَ شو

زو بزا خوبرً بامانَ کلی

شام سفره چکَ چه

ـ همافیچه

چایی اسبابَ دچه کله پلی

فکته ، بی لکَ لا

و کته پخشَ پلا

دو بزا «کلابنه » تنورَ ور

دس تُنُک ، بی تکَ تاو

تام بزا؛

بزاَخوره هچی به خاو

 گودله ، چمبله

ـ گی پشَم کلاف

ندهه حاصل ای سنگَ گراچ

ـ وک وچه کانَ کفاف

شو ، شو شوپره ، کوربه

ـ شو دال

شو زائو ، شو آل

یته بدتر شو آل

سالَ جنگ سر و سنگ

«گورشکاج» هوجُما

یا «دوآل په» پا

ـ فشل دشل

و پلاوازَ «یه لنگ»

که حلا ، حلا ، حلا

ـ تمان . ا. بونی نییه

«شولَ» جی شونی نییه

پونییه ، جُم نخوره ولکَ «آزار»

دس چراغَ فیتله دخوش دره

کُنه پت ـ پت

ـ گلَ ایوان کنار

گور گور . ا . گورَ تله د وَرِسه

ـ دم ـ دمای سحر

تار می گیته دره

شکَ شی دگیت دره

...

ترجمه:

پهلوان ؛ عرق ریزان و له له زنان

کوله بار سر شاخه های «شرم» را می گذارد

ـ کنار قوچ پروار بند

دست و پا را دراز می کند کنار «سگ کله جوان»

که نهاده است پوزه اش را روی دست هایش

لم داده است ، لم

ـ زیر نور پریده رنگ ماه

که مانند عروسی ناخشنود

لمبر نقره ای اش را با عشوه و کرشمه

از حوالی بلندای «درخت قبله»

ـ می کشد

سوی قلۀ «مازی کوتی»

آسمان زلال است

ستاره ها را پنداری

دست های دختران تازه نامزد گرفته

ـ یکی پس از دیگر مهپاره تر

جوال ـ جوال پولک زرد و سفید صدف گونه را

با نخ گلدوزی و سوزن

ـ دوخته اند

بر ماهوتی بنفش

دوـ سه حلقه ای از نفت چراغ سوخته

خلق خسته ، از کار پرتلاش کشتزار

ـ سر شب

زود در و دروازه هایشان را بسته

بساط شام  روی سفره را

ـ تماماً جمع کرده

آلات نوشیدن چای را کنار اجاق چیده

از توان افتاده ، بدون زیر انداز و رواندازی

دراز به دراز افتاه اند؛

کنار تنور«آشپزخانه» دوده گرفته

تنگ دست ، بی تن و توش

دم در کشیده ،

الکی خود را به خواب زده

در خود پیچان ، جنین گونه

پنداری کلافی پشمی اند

بر داشت این مزرعۀ سنگلاخی

ـ برای [تغذیه] کودکان کافی نیست

شب ، شب خفاش ، جغد

ـ شب کرکس است

شب تولد زائو ، شب زائو ترسان است

یکی از بدترین شب های سال

سال ستیز سر با سنگ ،

یورش کفتار

یا فشار خرد کنندۀ

ـ پاهای «دوآل پا»

و جهش بلند «غول یک پا»

که حالا،  حالا ،  حالاها

تمام شدنی نیست

از «شول» رفتنی نیست

نسیمی نمی آید ، برگ «درخت آزاد» نمی جنبد

فیتلۀ چراغ گلی در حال خاموش شدن است

پت ـ پت می کند

ـ گوشه ایوان گلی

قوقولی قوقوی خروس دیگر بلند شده

ـ دم ـ دمای سپیده است

دارد مه می گیرد

نم نم باران دارد می بارد

...